(Ts.
Nguyễn Dức Thành phiên dịch)
Dưới đây là ý kiến của nhà khoa học chính trị hàng đầu Francis Fukuyama
(ĐH. Stanford), tác giả nổi tiếng của "Sự cáo chung của Lịch sử và con người cuối cùng" và nhiều tác phẩm khác. Cuốn sách này mãi đến giờ vẫn bị cấm xuất bản tại VIệt Nam,
Tôi có
quen biết Francis Fukuyama trong một chương trình ngắn ngày tại
Stanford vài năm về trước. Đọc bài báo này, tôi mới biết ông đang đi dạy
ở vùng Ban-căng, nơi rất gần khói
lửa chiến tranh của Ukraine.
Sáng nay (giờ ở Mỹ), tôi đọc được bài của ông, Bài viết ngắn, vội vàng
(chỉ gồm 12 gạch đầu dòng), khiến tôi hiểu tâm trạng xúc động của
ông lúc này. Như thể thấy ông như đang nói chuyện với chúng tôi như mọi
khi. Vì thế, tôi ngồi xuống và dịch luôn, gửi lại cho trang
Viet-stu.dies bản tiếng Việt để chia sẻ cùng mọi người.
Tôi xin dẫn lại nguyên văn dưới đây.
Ts, Nguyễn Đức Thành =======
CHUẨN BỊ CHO THẤT TRẬN
Francis Fukuyama, 10/03/ 2022
https://www.americanpurpose.com/arti.../preparing-for-defeatLược
Tôi đang viết những dòng này từ thủ đô Skopje của Bắc Macedonia, nơi đã từ một tuần nay tôi dạy khóa học Lãnh đạo cho Phát triển
(Leadership Academy for Development) của chúng tôi. Theo dõi cuộc
chiến tranh Ukraine từ đây không có gì khác về mặt đầy đủ thông tin,
ngoại trừ nơi đây ở ngay sát vùng chiến sự xét về múi giờ, và một thực
tế là ở vùng Ban-căng có nhiều người ủng hộ
Putin hơn so với các vùng khác ở Châu Âu. Đa số họ là người Séc-bi,
theo dõi các chương trình của Sputnik.
Dưới đây tôi xin mạo muội đưa ra mấy lời tiên đoán thế này :
1.
Nga
đang đối diện với một thất bại hoàn toàn ở Ukraine. Kế hoạch của Nga
yếu kém, dựa trên giả định sai lầm rằng người Ukraine chào đón Nga và
rằng quân đội nước này sẽ
sụp đổ chóng váng khi đại quân Nga kéo tới. Lính Nga rõ ràng đã chỉ
mang theo quân phục để diễu binh chiến thắng tại Kyiv chứ không phải đạn
dược và quân nhu. Vào lúc này Putin đã gần như tung hết toàn bộ lực
lượng quân sự vào chiến dịch này – nghĩa là không
còn lực lượng dự trữ lớn nào mà hắn có thể bổ sung thêm cho chiến
trường. Binh lính Nga bị dồn tắc bên ngoài các thành phố của Ukraine,
đối diện với những khó khăn to lớn về hậu cần và hứng chịu đòn phản công
liên tục từ phía Ukraine.
2.
Sự
sụp đổ vị thế trên chiến trường của quân Nga có thể ập đến bất ngờ và
thảm khốc, chứ không phải diễn ra từ từ qua môt cuộc chiến tiêu hao sinh
lực. Quân sĩ trên mặt
trận sẽ tới lúc vừa không được tiếp tế lại không thể rút lui, cùng tinh
thần chiến đấu suy sụp. Điều này ít nhất đã đúng ở phía Bắc; quân Nga
đạt được kết quả tốt hơn ở phía Nam, nhưng vị thế ở đó cũng không thể
duy trì được nếu phía Bắc tan vỡ.
3. Không có giải pháp ngoại giao nào cho cuộc chiến trước khi điều này xảy ra. Không
còn một thỏa hiệp khả dĩ nào cho cả phía Nga và Ukraine khi hai bên đã phải hứng chịu những thiệt hại như tới lúc này.
4.
Hội
đồng Bảo An Liên Hợp Quốc một lần nữa được chứng thực là vô dụng. Thứ
hữu ích duy nhất là cuộc bỏ phiếu của Đại hội đồng, đã giúp xác định ai
là kẻ xấu và kẻ quanh
co trên thế giới này.
5.
Quyết
định của Chính quyền Biden về việc không thiết lập vùng cấm bay hoặc
chuyển máy bay tiêm kích Mig của Ba Lan cho Ukraine là đúng đắn; họ đã
giữ được cái đầu lạnh
trong một thời điểm đầy xúc cảm. Sẽ tốt hơn nhiều nếu để chính người
Ukraine đánh bại quân xâm lược Nga, không cho phép Moscow đổ lỗi là do
NATO đã tham chiến, cũng như tránh mọi khả năng leo thang có thể. Thực
tế thì đội tiêm kích MiG của Ba Lan không đóng
góp được gì thêm nhiều cho năng lực của Ukraine. Cung cấp liên tục tên
lửa xách tay Javelins, Stingers, TB2s, thuốc men, nhu yếu phẩm và thông
tin tình báo có ý nghĩa hơn nhiều. Tôi giả định là quân đội Ukraine đã
nhận sự hỗ trợ và điều hướng từ thông tin
tình báo của NATO hoạt động từ bên ngoài Ukraine.
6.
Tất
nhiên, chi phí mà Ukraine đang phải trả là vô cùng to lớn. Nhưng những
thiệt hại lớn nhất đến từ pháo kích và tên lửa của Nga, những thứ này
máy bay Mig hay vùng cấm
bay không giúp được là bao. Cách duy nhất để ngưng sự tàn phá là đánh
bại quân Nga trên thực địa.
7.
Putin sẽ không thể sống sót nếu chiến dịch của hắn thất bại. Hắn nhận
được sự ủng
hộ là vì người ta nghĩ hắn là một kẻ mạnh mẽ tài ba. Vậy còn gì để bày
ra nữa đây khi hắn bộc lộ sự yếu kém và tuột khỏi tay sức mạnh đe nẹt
người khác ?
8. Cuộc xâm lăng đã giáng một đòn chí tử vào những kẻ dân túy trên khắp thế giới, những
kẻ mà trước cuộc chiến này đều nhất loạt bày tỏ sự ủng hộ đồng cảm (sympathy)
với Putin. Những phần tử này bao gồm Matteo Salvini, Jair Bolsonaro,
Éric Zemmour, Marine Le Pen, Viktor Orbán, và dĩ nhiên là Donald Trump.
Chính trị về cuộc chiến đã phơi
bày thiên hướng độc đoán không úp mở của họ.
9.
Đến
thời điểm này cuộc chiến là bài học tốt cho Tàu Quốc. Giống như Nga,
Tàu đã xây dựng lực lượng quân đội có vẻ như là công nghệ cao trong thập
kỷ qua, nhưng lại không
hề có kinh nghiệm chiến trường. Khả năng tác chiến đáng thương hại của
không quân Nga có vẻ sẽ lặp lại với Không quân của Quân Giải phóng Nhân
dân, lực lượng vốn không có chút kinh nghiệm vận hành những chiến dịch
không chiến phức tạp. Chúng ta hy vọng là
lãnh đạo Tàu sẽ không tự lừa dối bản thân về năng lực của mình như lãnh
đạo Nga đã làm, trong việc theo đuổi tham vọng xâm lược Đài Loan.
10. Hy vọng là Đài Loan cũng tự tỉnh ngộ để nỗ lực chuẩn bị chiến đấu như nhân dân
Ukraine đã và đang làm, và tái lập chế độ quân dịch bắt buộc. Hãy không để là kẻ thất bại non kém.
11.
Máy bay không người lái của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ thành món hàng được mua nhiều nhất
(bestsellers).
12. Sự thất bại của Nga sẽ giúp khôi phục một làn sóng tự do mới
(“new birth of freedom”) và giúp chúng ta thoát khỏi khúc nhạc
trầm bi ai về trạng thái suy tàn của nền dân chủ tòan cẩu. Tinh thần của
năm 1989 sẽ sống dậy, nhờ những nam nữ can trường xứ Ukraine.
Francis Fukuyama